HISTORIA CECHU

Historia Rzemiosła Tyskiego

Od najdawniejszych czasów, tam gdzie powstawały skupiska ludności, gospodarowanie zaczynało się właśnie od rzemiosła. Cech Rzemiosł Różnych w Tychach utworzono na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20.04.1955 r., wydanej na wniosek Izby Rzemieślniczej w Katowicach. Pierwszym Starszym Cechu był rymarz-tapicer z Mikołowa Stefan Sornek w latach od 1956 – 1977r. Kolejno urząd Starszego Cechu pełnili Alojzy Solarczyk od 1977 do 1979 r., Chwalczyk Paweł od 1979 do 1981 r., Biolik Józef od 1981 do 1989 r., Pacuła Zenon od 1989 do 1997 r., Ernest Adamus od 1997 do 2000 r. Od 2000 do 2023 r. Starszym Cechu była Danuta Pietras.

Początki...

Od najdawniejszych czasów, tam gdzie powstawały skupiska ludności, gospodarowanie zaczynało się właśnie od rzemiosła.

1387

Bieruń Stary

Akt nadania miasteczka Bierunia Starego z 1387 r. wspomina o ławach rzeźniczych, piekarskich i szewskich. W rachunkach miasta Pszczyny z roku 1472 znajduje się zapis iż kupiono gonty u Seczewki z Tychów. W 1640 r. Witek Piecka – bednarz płaci za uprawianie rzemiosła 5 talarów rocznie, a Jan Korbel — kowal, płacił od rzemiosła 1 talara rocznie. Rzeźnicy i piekarze zwolnieni byli od wszelkich opłat.

1680

Księga Danin...

Przywilej zrzeszania się w Cechach przysługiwał jedynie wolnym osadnikom, prowadzącym warsztaty rzemieślnicze w miastach. W księdze danin z 1629 r. zapisano na terenie ówczesnych Tychów : dwóch kowali, kołodzieja i bednarza. W zapiskach z 1680 r. czytamy że „kowal z Paprocan Jurek Seweryn, winien za otrzymany kawał ugoru zapłacić księciu 24 grosze rocznie”.

1811

Przełomowy moment

Książęta pszczyńscy nie zezwalali swym poddanym chłopom, trudniącym się dodatkowo rzemiosłem, na wstępowanie do Cechów, a dzieci takich rzemieślników nie mogły nawet bez zgody księcia terminować w warsztatach rzemieślników cechowych. Taki stan rzeczy utrzymał się do 1811r., kiedy to podatek przemysłowy wprowadzony przez władze pruskie, ograniczył władzę książęcą i zliberalizował rygory, umożliwiając zrzeszanie się rzemieślników wiejskich w Cechach.

1860

W roku 1860 w Tychach zanotowanych jest: 6 kowali, 7 krawców, 1 siodlarz, 3 kołodziejów, 2 tkaczy, 6 szewców, 1 stolarz, 4 masarzy, 3 cieśli, 2 murarzy, 3 piekarzy. Ustawa z 1878 r. nadała Cechom charakter zrzeszeń publiczno-prawnych oraz uregulowała terytorialną przynależność warsztatów rzemieślniczych.

1933

Rozwój rzemiosła i przemysłu zmienia wygląd Tychów, upodabniając je z czasem do miasta. Ten fakt spowodował że 20 listopada 1933 r. uchwałą Śląskiej Rady Wojewódzkiej gmina Tychy uzyskuje prawa Gminy Miejskiej. Tyscy rzemieślnicy pozostają nadal członkami Cechów Mikołowa, Bierunia Starego i Pszczyny. Zmiany administracyjne z 1954 r. – utworzenie powiatu tyskiego a następnie wydzielenie miasta Tychy, wywołały potrzebę utworzenia samodzielnej organizacji cechowej w Tychach.

1955

Cech Rzemiosł Różnych w Tychach utworzono na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20.04.1955 r., wydanej na wniosek Izby Rzemieślniczej w Katowicach. Pierwszym Starszym Cechu był rymarz-tapicer z Mikołowa, pan Stefan Sormek, a kierownikiem biura Cechu pan Władysław Pluta.

Biuro Cechu organizuje kursy BHP. pedagogiczne, prowadzi nadzór nad przygotowaniem zawodowym pracowników młodocianych, prowadzi sprawy dotyczące egzaminów czeladniczych i mistrzowskich, udziela porad ekonomiczno-finansowych, pośredniczy w znalezieniu praktyk w zakładach rzemieślniczych.

1991

Porad prawnych dla członków cechu od 1991 r. udziela mecenas Mirosław Nosalik.